Κλοντέλ, Πολ

(Paul Claudel, Βιλνέβ-σιρ-Φερ 1868 – Παρίσι 1955). Γάλλος ποιητής και θεατρικός συγγραφέας. Διαμόρφωσε την προσωπικότητά του ανάμεσα στους συμβολιστές ποιητές, συναναστράφηκε τον Μαλαρμέ και επηρεάστηκε βαθιά από την ποίηση του Ρεμπό. Η θρησκευτική κρίση που το διάστημα 1886-90 αναθέρμανε την πίστη του, στιγμάτισε την πορεία ολόκληρης της ζωής του. Την ίδια περίοδο ο Κ. δοκίμασε ένα είδος ακανόνιστου στίχου, μεταβλητού μήκους ανάλογα με τον τρόπο ομιλίας, έτσι ώστε να αναπαράγεται ο ίδιος ο ρυθμός της αναπνοής. Επρόκειτο για ένα αποτελεσματικότατο εκφραστικό μέσο, το οποίο έδωσε έναν τελείως προσωπικό χαρακτήρα στο μεγαλύτερο μέρος του έργου του. Το 1890 ξεκίνησε τη διπλωματική του σταδιοδρομία, η οποία τον οδήγησε στις πιο μακρινές χώρες, από την Αμερική έως την Άπω Ανατολή. Αυτές οι ταξιδιωτικές εμπειρίες του αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης για τη συγγραφή πολλών δοκιμίων του, όπως το Γνωριμία με την Ανατολή (1900). Το 1946 έγινε ακαδημαϊκός. Στα λυρικά του Κ. –όπως οι Πέντε μεγάλες ωδές και το Corona benignitatis anni Dei (1915)– ο εκλεπτυσμός και η σύγχρονη ποιητική ελευθερία υποτάσσονται σε έναν ορισμένο απολογητικό σκοπό: η ευρύτητα και η ποικιλία του σύμπαντος εξυμνούνται ως μαρτυρίες για την ύπαρξη του θεού. Παρόμοια αντίληψη εκφράζεται και στο έργο του Ποιητική τέχνη (1907). Τα θεατρικά κείμενα του Κ. αποτελούν, μαζί με εκείνα του Μέτερλινκ, τη σπουδαιότερη δραματική έκφραση της συμβολικής ποίησης. Από τα έργα που γράφτηκαν πριν από το 1900, παρουσιάστηκαν στη σκηνή –μετά τον θάνατο του συγγραφέα– μόνο Η πόλη (γραμμένο το 1890) από το Εθνικό Λαϊκό Θέατρο του Ζαν Βιλάρ (1955) και το Χρυσό κεφάλι (γραμμένο το 1899) από τον Ζαν Λουί Μπαρό (1959). Ο Ευαγγελισμός ανέβηκε στη σκηνή από τον Λινιέ Πο στο Théâtre de l’Oeuvre (1912), ενώ το 1914 παρουσιάστηκαν ΟΌμηρος και Η ανταλλαγή στο Vieux Colombier από τον Κοπό. Η πλειοψηφία όμως των δραμάτων του –γραμμένα όλα πριν το 1924– παρουσιάστηκε στο κοινό αρκετά αργότερα: Ο κλήρος του μεσημεριού (1948, από τον Μπαρό), Ο ταπεινωμένος πατέρας (1946) Το ατλαζένιο γοβάκι, που θεωρείται και το αριστούργημά του (1943, από τον Μπαρό). Πολλά θεατρικά κείμενα παρουσιάστηκαν στη σκηνή με μουσική των Χόνεκερ και Μιλό. Σε ορισμένες περιπτώσεις, διασκευάστηκαν από τον ίδιο τον συγγραφέα. Στα κείμενα του Κ., που δεν είναι γραμμένα αποκλειστικά για το θέατρο, οι σκηνικές απαιτήσεις συχνά καλύπτονται από την ευγλωττία και τον λυρισμό, καθώς και από μια ελευθερία σύνθεσης, η οποία έχει αντληθεί από τα μεγάλα πρότυπα του Αισχύλου, του Σαίξπηρ και των Ισπανών δραματουργών. Άξιοι μνείας είναι επίσης οι σχολιασμοί του σε βιβλία άλλων συγγραφέων.